Page 15 - Özgün Yayınları | 8. Sınıf Fen Bilimleri Defteri

2. Karakterlerin gizli kalma yasası: Oluşan melez bireyler bas-
kın karakterlidir ancak yapısında etkisiz birer çekinik gen taşır-
lar. Heterozigot genotipli döllerde baskın genin özelliği fenotipte
görülür, resesif genin özelliği gizli kalır (Ss). Bu çekinik genler
sonraki nesillerde etkisini ortaya çıkarabilir.

3. Ayrılma yasası: İki ayrı melez karakter çaprazlandığında farklı
oran ve çeşitte yeni bireyler elde edilir. Çünkü melez karakterle-
rin gametleri oluşturulurken dominant ve resesif genler farklı
gametlere eşit oranlarda dağılır. Yani iki heterozigot döl çapraz-
landığında çekinik özellik ortaya çıkabilir.

Ss Ss

SS Ss Ss ss Çekin
özellik
Kalıtımda Çaprazlama Nasıl Yapılır?

– Genotipler belirlenir.
– Gametler oluşturulur.
– Gametler birleştirilir.

– Bulunan genotip ve fenotipler yazılır.
Örnek: Saf döl, sarı tohumlu ve yeşil tohumlu iki bezelyenin çaprazlan-
masından elde edilecek F2 dölüne ait bireylerin genotip ve fenotip oranla-
rı ne olmalıdır? (S: sarı, s: yeşil)
Çözüm: Saf döl sarı Saf döl yeşil tohumlu
tohumlu bezelye bezelye
S S ss

Gametler S s

Ss
F1 dölü
Genotip %100 melez (heterozigot)
Fenotip %100 sarı tohumlu bezelye
oluşan döl F1
F1 dölünde elde ettiğimiz bireyleri çaprazlayarak F2 dölünü elde edebiliriz.
Ss x Ss
S s x S s

SS
Sarı Ss Ss
Sarı
Sarı ss
Yeşil
Fenotip oranı: 3 sarı, 1 yeşil tohumlu bezelye (3 : 1)
1 2 1
Genotip oranı: SS, Ss, ss (1 : 2 : 1)
4 4 4
Genotip çeşidi: SS, Ss, ss

39
ÖĞRENCİ DEFTERİ