Page 9 - Özgün Yayınları | 6. Sınıf Türkçe Defteri
P. 9

Uygulama
                                                                                          Kafiye Düzenleri
                 a   –   Düşman geldi bölük bölük dizildi
                                                                                          –  a
                 a   –   Alnımıza kara yazı yazıldı                                       –  a  
                                                                                               
                 a   –   Tüfek icat oldu mertlik bozuldu                                  –  a     Düz uyak
                                                                                          –  b
                 b   –   Eğri kılıç kında paslanmalıdır
                                                                                          –  a   
                                                                                          –  b    Çapraz uyak
                 Şiirin İncelenmesi                                                       –  a  
                                                                                          –  b
                      Kafiye düzeni “aaab”den oluştuğu için düz uyaktır.
                      Dize sonlarındaki “diz, yaz, boz” sözcük kökleridir.                –  a  
                                                                                          –  b
                      Bu köklerden sonra gelen “–ildi, –ıldı, –uldu” görevleri aynı olduğu   –  b    Sarmal uyak
                      için ................................                               –  a  

                      Üç sözcük kökünde ortak olan “z” harfi tek ses benzerliği oluşturdu-
                                                                                          –  a
                      ğu için ..........................................                       
                                                                                          –  a    Mani tipi uyak
                      Şiirin nazım birimi dörtlüktür.                                     –  x  
                                                                                          –  b
                      Dizeler 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
                      Şiirin teması kahramanlıktır.
                                                                                          Bir şiirin kafiye örgüsü çaprazsa
                                                                                          o şiirde 1. ve 3. dizeler kendi ara-
                                                                                          sında  2.  ve  4.  dizeler  kendi  ara-
                               Sonsuz bir bahara açık penceresinde                        sında uyaklıdır. Eğer sarmal olur-
                                                                                          sa 1. ve 4. dizeler kendi arasında
                               Belki bir an gelir kayıp günleri arar
                                                                                          2.  ve  3.  dizeler  kendi  arasında
                               Diyorlar bu portreyi çizdi sanatkâr
                                                                                          uyaklı olurlar.
                               Bir akasya ağacının loş gölgesinde



                 Bu  dizelerde  “pencere”  ve  “gölge”  sözcüklerinde  “e”  sesleri  yarım  uyak
                 oluşturur. “–sinde” görevleri aynı olduğu için ........................tir.





                               Hikâyede çatık kaşlar
                               Romanda dökülür yaşlar
                               Hayat kitaplarda başlar
                               Kütüphane sılam benim



                 Bu dizelerde “kaş, yaş, baş” sözcüklerinde “–aş” sesleri ...........................
                 oluşturur. “–lar” eki görev benzerliğinden ötürü rediftir.






                                                                23
                ÖĞRENCİ DEFTERİ
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14